Stratejik Plan Hazırlama Danışmanlığı
STRATEJİK PLANLAMA NEDİR?
Kamu idarelerinin orta ve uzun vadeli amaçlarını, temel ilke ve politikalarını, hedef ve önceliklerini, performans ölçütlerini, amaçlara ulaşmak için izlenecek yöntemler ile kullanılacak kaynak dağılımlarını içeren plandır. Hizmetlerin planlanarak sunulması, hizmet sunumuna yönelik politikalar geliştirilmesi, bu politikaların; eylem planları, programlar ve bütçe ile bütünleştirilerek kaynakların stratejik önceliklere göre dağıtılması ve etkin kullanılıp kullanılmadığının izlenmesi ile bunun üzerine kurulu bir hesap verme sorumluluğunun geliştirilmesine aracılık etmektedir. Yerel yönetimlerde stratejik planlama;
- Halkın yaşam kalitesini etkileyen ve etkilemesi muhtemel koşulların anlaşılması
- Kentin gelecekte ulaşmak istediği konum konusunda ortak bir anlayış ve mümkün olduğunca geniş bir uzlaşma sağlanması
- Bu konuma ulaşmak için idarenin kaynaklarını etkin bir şekilde kullanma yollarını arayarak ne yapması ve nasıl bir kurum olması gerektiğini tanımlayan sistematik bir süreçtir.
STRATEJİK PLAN NEDEN HAZIRLANIYOR VE STRATEJİK PLAN ONAY SÜRECİNDE NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
Stratejik planının hazırlanması zorunlu mudur?
Evet, nüfusu 50.000’ini geçen belediyelerin ayrıca tüm il özel idarelerinin stratejik planlarını hazırlayarak yerel meclislerine sunmaları gerekmektedir.
- 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu 9 uncu madde
- 5393 sayılı Belediye Kanunu 41 inci madde
- 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu 31 inci madde
Stratejik plan ne zaman hazırlanacak?
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 41 inci ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu'nun 31 inci maddesine göre belediyelerde belediye başkanı, il özel idarelerinde vali; mahallî idareler genel seçimlerinden itibaren 6 ay içinde; kalkınma plânı ve programı ile varsa bölge plânına uygun olarak stratejik planı hazırlayıp yerel meclise sunmak zorundadır. Yani stratejik planın, 31 Mart 2024 tarihinde yapılan Mahalli İdareler seçimlerinden itibaren 6 ay içinde hazırlanarak en geç Eylül ayı meclisine sunulması gerekmektedir.
Hazırlanan stratejik planlar ne kadar süre uygulanacak?
Eylül ayında meclise sunulacak plan 5 yıllık bir süre için hazırlanacak ve 2025-2029 yılları arasında uygulanacaktır.
Belediye/İl genel meclisinde stratejik plan kabul edilmezse ne olacak?
Mevzuatta stratejik planının kabul edilmemesi durumunda ne olacağına ve nasıl hareket edileceğine dair bir hüküm bulunmamaktadır. Böyle bir durumda meclisin görevini yerine getirmediği noktasından hareketle 5393 sayılı Kanunun 30 uncu, 5302 sayılı Kanunun 22 nci maddesine göre meclisin feshi söz konusu olabilecektir.
Stratejik planlar kamuoyuna açıklamalı mı?
Stratejik planların kamuoyuna açıklanması yasal olarak zorunludur. Plan kurumun resmi internet sitesinde yayımlanmalı ayrıca Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığı’na basılı ve elektronik nüshası ile birlikte gönderilmelidir.
Kabul edilen stratejik planlar daha sonra yenilenebilir mi?
Evet, Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in Stratejik Planların Güncellenmesi ve Yenilenmesi Başlıklı dördüncü bölümünde yenileme ve güncelleştirme hüküm altına alınmıştır.
Güncelleme
Güncelleme misyon, vizyon ve amaçlar değiştirilmeden stratejik plan döneminin kalan yılları için hedeflerde yapılan değişikliklerdir.
- Stratejik planlar, plan döneminin kalan yılları için güncellenebilir. Güncelleme bir stratejik plan döneminde en fazla iki kez yapılabilir. Güncellenen hususlar ikinci güncellemenin konusu olamaz.
- İlave kaynak temininin mümkün olmadığı durumlarda yapılacak değişikliklerin uygulanmakta olan planın toplam kaynak gereksinimini değiştirmeyecek nitelikte olması gerekir.
- Güncellenen stratejik planlar mecliste bütçeden önce görüşülerek kabul edilir.
- Güncellenen stratejik planlar, takip eden yılın Ocak ayı itibarıyla yürürlüğe konulur.
- Güncellenen stratejik planlar Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığı’na basılı ve elektronik nüshası ile birlikte gönderilir. Ayrıca kamuoyuna açıklanır.
Yenileme
Yenileme stratejik planın, dönemi tamamlanmadan yeni bir plan dönemi için tüm unsurlarıyla yeniden hazırlanmasıdır. Yenileme üst yöneticinin değişmesi halinde ya da Görev, yetki ve sorumluluklarını düzenleyen mevzuatta önemli değişikliklerin olması hâlinde yapılabilir.
STRATEJİK PLAN NEDEN ÖNEMLİ VE NASIL HAZIRLANACAK?
Stratejik Planın Doğru Hazırlanması Neden Önemli?
Yerel yönetimleri ilgilendiren mevzuatta, belediye başkanının/valinin idareyi stratejik plana uygun olarak yöneteceği ayrıca kurumsal stratejilere uygun olarak bütçenin ve belediye faaliyetlerinin hazırlanacağı, uygulanacağı ve izlenerek değerlendirileceği ve bunlarla ilgili raporun meclise sunulacağı hüküm altına alınmıştır. İlin/ilçenin ihtiyaçlarına uygun bir şekilde ve paydaşların beklentileri dikkate alınmadan hazırlanmamış bir plan, kamu kaynağının etkili ve verimli kullanılmasına da imkân vermeyecektir.
Belediyeler ve il özel idareleri kentin geleceğini yönlendirebilmek üzere iki temel araç kullanır:
- Konut, sanayi, turizm, ulaşım yeşil alan ve dinlence gibi çeşitli işlevlerin mekân üzerindeki dağılımını ve yerleştirilmesini sağlayan imar planlaması
- Kurumun yetki, görev ve sorumlulukları çerçevesinde kaynak kullanım önceliklerini belirleyen stratejik planlama.
Birbirleriyle hiyerarşik bir ilişki içinde olmayan bu iki planlama süreci, birbirinden etkilenerek kentin arzu edilen geleceğine ulaşmak için mekânsal, kurumsal, toplumsal boyutları olan yol haritasını oluşturur. Belediyelerde stratejik planı yalnızca belediye tüzel kişiliği içinde yer alan daire, müdürlük, şube gibi hizmet veya destek birimlerine yön veren bir belge değildir. Aynı zamanda;
- Belediyelere bağlı, ayrı bütçeli ve kamu tüzel kişiliğine haiz su ve kanalizasyon, ulaştırma ve benzeri hizmetleri yürüten bağlı idareler ve
- Belediyelerin doğrudan ya da bağlı idareleri ve ortak oldukları şirketlerce sermayesinin yüzde 50’sinden fazlasına sahip olunan belediye şirketlerine stratejik bir çerçeve sunar.
Stratejik Plan Hazırlık Süreci ve Hazırlanması
Stratejik planlamanın başarısı ancak kurumun tüm çalışanlarının planı sahiplenmesiyle mümkündür. Stratejik planlama kurum içerisinde belirli bir birimin ya da kişinin sorumluluğu olarak görülmemelidir. Plan hazırlamak ve kurumu bu plan doğrultusunda yönetmek üst yönetimin temel sorumluluğudur. Bu nedenle, üst yöneticinin desteği ve yönlendirmesi, stratejik planlamanın vazgeçilmez koşuludur. Üst yönetici stratejik plan yaklaşımını benimsediğini kurum çalışanlarıyla paylaşmalı ve kurumsal sahiplenmeyi sağlamalıdır. Üst Yönetici (belediye başkanı/vali) stratejik plan çalışmalarının başladığını, strateji geliştirme birimi tarafından onaya sunulan bir genelge ile tüm personele duyurmalıdır.
Bu genelge içinde Strateji Geliştirme Kurulu üyelerine yer verilmelidir. Harcama Birimleri yayımlanan Stratejik Planlama Genelgesinde belirtilen nitelikleri haiz personeli Stratejik Planlama Ekibinde görevlendirir. Bu personelin stratejik plan hazırlık çalışmalarına yeterli zaman ayırabilmesi ve aktif katılım gösterebilmesi için harcama birimi yöneticilerince kolaylık gösterilir.
Hazırlıklar çerçevesinde;
- Hazırlık programı ve zaman çizelgesi hazırlığı
Örnek program ve çizelge için tıklayınız
- Eğitim ihtiyacı tespiti yapılmalıdır.
Hazırlık süreci sonrası kurum tarafından;
- Neredeyiz?
- Nereye Ulaşmak İstiyoruz?
- Gitmek İstediğimiz Yere Nasıl Ulaşabiliriz?
- Başarımızı Nasıl Takip Eder ve Değerlendiririz?
sorularının cevaplanmasına başlanmalıdır.
NEREDEYİZ sorusunun cevabına ulaşmak için hazırlanması gerekenler;
- Kurumsal tarihçe
- Uygulanmakta olan stratejik planın değerlendirilmesi
- Mevzuat analizi
- Üst politika belgeleri analizi
- Faaliyet alanları ile ürün ve hizmetlerin belirlenmesi
- Paydaş analizi
- Kuruluş içi analiz
- PESTLE analizi
- GZFT analizi
Bu analiz ve değerlendirmeler NEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ sorusunun kolay bir şekilde cevaplanmasına imkân sağlayacaktır. Kurum böylece misyon, vizyon ve temel değerlerini belirleyerek vizyona ulaşmak için neler yapması gerektiğini yani amaç ve hedefleri tespit edebilecek ve bu amaçlar ile hedeflere ne kadar ulaşabildiğini ölçmek için performans göstergeleri geliştirebilecektir.
GİTMEK İSTEDİĞİMİZ YERE NASIL ULAŞABİLİRİZ sorusu da;
- Performans hedefleri
- Performans göstergeleri
- Faaliyetler
- Projeler
- Maliyetlendirme (kaynak ihtiyacı)
- Bütçeleme
çalışmaları sonrası her yıl amaç ve hedeflere uygun düzenli olarak hazırlanacak performans programları ve buna uygun bütçeler aracılığı ile cevaplandırılacaktır. Tüm bu sürecin izlenmesi ve değerlendirilmesi de BAŞARIMIZI NASIL TAKİP EDER VE DEĞERLENDİRİRİZ sorusunun cevabını verecektir. İzleme ve değerlendirme sürecinde temel sorumluluk üst yöneticidedir. Hedeflerin ve ilgili performans göstergeleri ile risklerin takibi, hedeften sorumlu birimin harcama yetkilisinin; hedeflerin gerçekleşme sonuçlarının harcama birimlerinden alınarak toplulaştırılması ve üst yöneticiye sunulması ise strateji geliştirme biriminin sorumluluğundadır. İzleme ve değerlendirme sisteminde üretilen bilgi, raporlar vasıtasıyla kayıt altına alınır ve ilgililere sunulur. Raporlama izleme ve değerlendirme faaliyetlerinin temel aracı olup objektif bir biçimde hazırlanır.
EMEVZUAT OLARAK VEREBİLECEĞİMİZ DESTEKLER
EMEVZUAT Eğitim Danışmanlık firması olarak; daha önce birçok idarenin stratejik plan hazırlanması süreçlerini yönetmiş tecrübeli uzman kadromuz ve profesyonel ekibimiz ile mevzuata uygun, kurumunuzu yansıtan, doğru amaç ve hedeflere giden yol haritamızı oluşturacak bir stratejik plan hazırlama noktasında sizlere destek olmaktayız. Stratejik planın iç ve dış paydaşların beklentilerini karşılaması için katılımcı bir şekilde hazırlanması esastır. Ayrıca 5 yıllık stratejik planın başarılı olabilmesi için tüm personelin stratejik plan farkındalığının yüksek seviyede olması, kurumun amaç ve hedeflere yönelik kendi yol haritasını oluşturması gerekir.
Bu noktadan hareketle;
- Stratejik Planlama Ekibine eğitimler verilmesi
- Strateji Geliştirme Kurulu, Harcama Birimleri ve Stratejik Planlama Ekibinin katılacağı çalıştayların organizasyonu
- Anket Çalışmalarının Yürütülmesi
- İç ve Dış Paydaş beklenti anketlerinin analizi ve analiz sonuçlarının plana yansıtılması
- Seçim beyannamesinin analiz edilerek stratejik planla bütünleştirilmesi
- Mevcut durum, mevzuat analizi, üst politika belgeleri analizi, GZFT analizi, PESTLE analizi ve bunlar sonucunda idareye tespitler ve ihtiyaçlara yönelik rapor sunulması ve çalıştaylarda ekiplerle paylaşılması
- Misyon ve vizyonun oluşturulması ve onaya sunulması
- Amaç, hedefler, performans göstergeleri ve kaynak ihtiyacının tespitine yönelik destek verilmesi
başlıklarında süreç, yöntem ve eğitim hizmetlerini sunarak, kentin ve idarenin ihtiyaçlarına uygun stratejik planın hazırlanması noktasında destek olmaktayız. Yapılacak çalışmalar daha önce bir çok stratejik plan çalışmasında yer almış, birçok kurumun stratejik planını hazırlamış uygulamada yaşanılan sıkıntıları tecrübe etmiş uzman kadromuz tarafından yürütülmektedir. Mevzuat kapsamındaki yükümlülükleri yerine getirmekle birlikte, belediyenizin gerçek ve önemli ihtiyaçları doğrultusunda, belediyenizi yansıtan bir stratejik plan hazırlama noktasında destek olmaktayız. Önümüzdeki 5 yıllık süreci kapsayan planın, her yıl hazırlanan faaliyet raporu ve performans programını etkilediğini, denetimlerde sürekli bulgu konusu olduğunu ve belediyeniz açısından büyük önem taşıdığını hatırlatmak isteriz.
Firmamız tarafından daha önce hazırlamış olduğumuz stratejik planlar ile ilgili referans çalışmalar ve 2025 - 2029 Yılı Stratejik Planının Hazırlanmasında Kurumsal Danışmanlık ve Eğitim Hizmeti için bizimle iletişime geçiniz.
